Jan Iedema tilt de fuik boven water. Erin geen muskusrat te bekennen, wel twee kreeften. ´Amerikaanse rivierkreeften. Dit dreigt een nieuw probleem te worden, want ook deze dieren graven gangetjes. Elders is het al een plaag. Collega´s in Midden-Nederland hebben er weleens 150 in één fuik.´
Maar Jan is geen kreeftenbestrijder, dus pakt hij de fuik zo vast dat de twee kreeften zich in het water kunnen laten plonzen.
De muskusrattenbestrijder van ´t Stort (buurtschap bij Leens, hij kan zijn huis zien) controleert op een frisse, zonnige middag in november de fuiken in een sloot tussen Warfhuizen en Zuurdijk.
Vangst tot nu toe: nul muskusratten. ´De populatie is onder controle, per week vang ik er misschien een stuk of vier. In 2011 ving ik met hulp van collega´s ongeveer 3600 muskusratten in mijn eerste gebied bij Winsum. Het is belangrijk de vinger aan de pols te houden, want de dieren vermeerderen zich snel.´
Terwijl Jan enthousiast vertelt, zwaait hij naar een overvliegende helikopter. ´Collega´s die de sloten aan het schouwen zijn.´
´Ik heb een geweldige baan, midden in de natuur. Zag zojuist bijvoorbeeld nog een ijsvogeltje op een paal. Prachtig! En ik kan mijn eigen tijd indelen. De contacten zijn leuk, met boeren en passanten. Eén keer heb ik meegemaakt dat iemand boos reageerde. Die heb ik rustig de noodzaak van ons werk uitgelegd. Niemand vindt het leuk om dieren te doden. Maar het moet gebeuren vanwege de graafschade die ze aanrichten.´
Zijn vaste werkgebied ligt noordelijker, normaal gesproken is hij te vinden globaal tussen Schouwerzijl, Baflo en de zeedijk achter Kloosterburen en Westernieland.
´Omdat er minder tijd gaat werken in de muskusrattenbestrijding komen er gaandeweg taken bij. Ik word vaker ingezet om het zoutgehalte van de sloten bij de dijk te meten. Het waterschap probeert daar het zoute water terug te dringen. Verder leren machinisten van gemaal De Waterwolf (Lauwerzijl) mij de kneepjes van het vak zodat ik daar ook van dienst kan zijn mocht dat nodig zijn.´
De trek van de muskusrat loopt tegen de winter op zijn eind. Dat betekent dat Jan de fuiken en kooien weghaalt. ´Tussen de voor- en najaarstrek speuren we alle sloten af en werken we veel met klemmen.´
Jan, geboren en getogen in Anjum, is tijdens zijn werk opvallend vaak in de weer met zijn smartphone. Niet om berichtjes te lezen of te whatsappen. ´Alle handelingen houden we bij in een app.´
