Goochelaar met een ietsje meer…, staat er op zijn bestelbus. Het gaat Hilbert Geerling (54) niet alleen om de trucs, wil hij er maar mee zeggen. ´Het gaat om het verhaal, de hele act, waarbij de trucs de kersen op de taart zijn.´
De Warfhuizer laat zelfs zwaar getraumatiseerde kinderen in Libanon schateren. ´Kinderen een uurtje alle ellende laten vergeten, man wat was dat gaaf!´
Libanon valt pas halverwege het gesprek, maar het is het indrukwekkendste wat de bevlogen Hilbert in zijn leven heeft meegemaakt. ´Mijn vader was er al een keer geweest, via de kerk, die een onderwijsproject voor kinderen in vluchtelingenkampen financiert. Hij kwam verdrietig terug en zei: Hilbert, moeten we er geen pret en lol naartoe brengen? Kun jij geen optredens verzorgen voor die kinderen?´
´De eerste keer gingen we samen, in 2017. Ik heb er 25 keer opgetreden, in garages en leegstaande gebouwen buiten de kampen waar de kinderen les kregen. Ze waren laaiend enthousiast.´
´Een juf kwam na afloop van een optreden in tranen naar mij toe. Of ik het meisje met het blauwe jurkje had gezien op rij 1. Jazeker, zei ik. De juf had haar nog nóóit zien lachen. Nu wel. Op een foto van mijn optreden staat ze, slap van het lachen. De kinderen heb ik even alle ellende laten vergeten. Ik had een paar Arabische woorden geleerd, verder was de juf mijn tolk. Als ik Arabische woorden sprak, kwamen de kinderen niet meer bij van de pret.´
´De eerste reis hebben de kerk en mijn vader gefinancierd. We hadden ook geld gekregen waarvan we speelgoed hebben gekocht voor de kinderen. Klei, ballen, hoepels. Kleien vinden ze prachtig. Een jaar later had ik contact met mensen daar, de kinderen hadden het nog steeds over mijn optreden. Daarom ben ik, nu samen met Simone (Doolaard, zijn vrouw) en op eigen kosten, in 2019 opnieuw naar Libanon geweest voor optredens. Het was net zo´n groot succes. Dit voorjaar zou het voor de derde keer, maar vanwege corona moeten we dat uitstellen. Er liggen inmiddels zelfs aanvragen voor optredens in Egypte en India.´
´Libanon heeft me veel gedaan. De relatie met mijn vader is er hechter door geworden. En je beseft dat je in een rijk land woont, wat je de mogelijkheid biedt om dit te doen. Ik ben er veel linkser door geworden. De vreselijkste verhalen heb ik gehoord. Een meisje dat drie weken bij haar vermoorde ouders in een huisje zat, ze waren onthoofd. Ze durfde niet op te staan en weg te lopen. Dat kun je niet bedenken, zó krankzinnig. En al die jongens en meisjes zitten te lachen omdat ik iets grappigs doe. Dat geeft een geweldig goed gevoel.´
Moet ik niet iets nuttigers doen?
´Ik heb het er weleens met Simone over: wat is de maatschappelijke relevantie van goochelen? Moet ik niet iets nuttigers doen? Maar een juf zei tegen mij: Kijk naar die rode wangetjes, dat doe jij! Lol, plezier, iets geks brengen. Pretentieloos. Er zijn zelfs mensen die zeggen dat goochelen hoop geeft, dat je laat zien dat er meer mogelijk is in het leven dan je dacht. Zo filosofisch ben ik niet, maar de gedachte is mooi.´
De magische goocheldoos, daarmee begon de fascinatie bij Hilbert. ´Als jochie van 7 zag ik de doos met zo´n prachtige hoed liggen bij V&D. Die wilde ik hebben. Met wat spaargeld en een bijdrage van mijn ouders kon ik hem uiteindelijk kopen.´
´Er kwam pas vaart in het goochelen toen iemand van de kerk bij mijn moeder kwam om te praten. Zij trakteerde hem op een bonbon. Hij deed hem in zijn hand, opende zijn hand: bonbon weg! En vroeg aan mijn moeder: heb jij mij een bonbon gegeven? Nou, die heb ik niet!´
´Holy shit, dacht ik. Dit is een echte goochelaar en ik zit naast hem. Hij wilde de truc niet vertellen. Ik moest naar bed, want dan konden ze praten. Maar ik weigerde en bleef in de kamer. Om van het gezeur af te zijn, vertelde hij het uiteindelijk toch.´
Ik vroeg de man: wil jij die gulden?
´Een week lang heb ik mij helemaal het leplazarus geoefend, tot mijn vingers er zeer van deden. Die zondag stond dezelfde meneer met een collectezak bij de uitgang van de kerk. Mijn moeder had mij een gulden gegeven. Ik vroeg de man: wil jij die gulden? Ja, zei hij. Ik deed het trucje en zei: nou, die heb ik niet…!´
´Ik snap nu wat die man voelde. Er komen best vaak kinderen van een jaar of acht, bijna altijd jongens, naar mij toe die goochelen willen leren. Of ik ze een trucje kan uitleggen. Dat doe ik altijd, een simpel trucje. Van de tien jongens komt er nul terug, van de vijftig eentje. Het lukt ze niet omdat ze er erg veel voor moeten oefenen en daar geen zin in hebben.´
´Heel af en toe zie ik dus een jochie terug die het trucje beheerst. En gebeurt dat, dan ben ik blij. Die meneer had precies hetzelfde. Hij leerde mij daarna goochelen en anders nadenken over de werkelijkheid. Het gaat niet om vingervlugheid, het gaat juist om traagheid, om afleiding, om het verleggen van aandacht. De technische uitvoering moet perfect zijn, zo goed dat je er niet bij na hoeft te denken en je je kunt focussen op het publiek.´
´Hij liet mij telkens trucs zien en ik moest uitvinden hoe het in zijn werk ging. Soms gaf hij er een hint bij. Ik kreeg na maanden oefenen steeds sneller door hoe het werkte. Er zijn zes basisprincipes en alles is een variatie daarop. Maar je moet leren het te doorzien. Er zijn genoeg jongens die van internet een trucje leren, het perfect kunnen nadoen, maar er niets van snappen.´
Elke dag stofzuigen ga ik echt niet doen, malle Eppie!
Wiskundeleraar was hij eerst, op een middelbare school. Toen Simone en hij van Utrecht naar Enschede verhuisden voor haar werk werd hij huisman. Altijd handig als er iemand thuis is als je twee kinderen hebt. ´Ik had weinig te doen, huisman zijn kost echt niet zo heel veel tijd. Elke dag stofzuigen ga ik echt niet doen, malle Eppie! Ik had meer tijd voor het goochelen en om voorstellingen te bedenken. Optreden deed ik al en dat werden er meer en meer. Ik ging meedoen aan goochelwedstrijden en werd Nederlands kampioen. Uiteindelijk lukte dat vijf keer.´
´Op den duur stond de Belastingdienst op de stoep en die zei: dit is niet uw hobby meneer, dit is uw werk! Als u zoveel geld verdient, bent u goochelaar van beroep. En zo was ik plotseling rond mijn dertigste officieel goochelaar.´
Als het een keer echt helemaal misgaat, heeft het publiek mazzel
´Dit is het mooiste vak van de wereld, veel leuker dan wiskundeleraar. Er is niks mooiers dan op het toneel staan. Als ik daar sta, denk ik de hele dag: hier hoor ik. Daar ben ik uitbundig, in het echte leven niet. Dan ben ik een heel rustige man.´
´Er is altijd nog wel ietsje van spanning voor de voorstelling, er ligt toch druk op. In het begin ben je bang dat er trucjes fout gaan. Als er al eens iets fout gaat, kan ik het meestal nog wel oplossen zodat het publiek het niet in de gaten heeft. En als het een keer echt helemaal misgaat, heeft het publiek mazzel. Dan weten ze hoe de truc werkt. Ik vind dat niet zo erg meer. Ik maak er een grap bij en klaar.’
´Optreden voor basisschoolkinderen doe ik het liefst. Vroeger deed ik alles, ook veel bedrijfsfeesten en zo. Karel de Rooij, de kleine van het cabaretduo Mini & Maxi, goochelt ook. Hij vroeg mij waarom ik mij niet tot kinderen beperkte als ik dat toch het allerleukste vond. Dan verdien ik minder geld, wierp ik tegen. Dat is niet waar, zei hij. Als jij succes hebt, word je minstens zo vaak geboekt. Hij had gelijk, als ik op een school had opgetreden kwamen er door mond-tot-mondreclame nieuwe verzoeken. Sindsdien is optreden voor volwassenen voor mij bijzaak.´
´Eerder had ik al een gamechanger beleefd. Goochelen dat was je trucjes doen achter een tafeltjes met zes attributen erop. Ik deed er dan twaalf in een uur. Een collega van mij op school, leraar Nederlands en drama, trad zelf op als clown. We spraken elkaar even en hij zei: wat ben je goed! Dat weet je niet, reageerde ik, want je hebt mij nooit zien optreden. Nee, zei hij, maar jij kunt praten. Jij bent een verhalenverteller, jij bent geen goochelaar.´
´Hij gaf me een opdracht. In mijn eerstvolgende voorstelling moest ik een truc niet uitvoeren, maar er alleen over vertellen. Dat heb ik gedaan. Ik verzon een trucje en dikte dat flink aan. Iets over een pauw die ik tevoorschijn toverde. Ervoor en erna deed ik mijn gebruikelijke trucs. Na afloop hoorde ik een meisje tegen haar moeder zeggen: mama, die meneer kan een pauw tevoorschijn toveren!´
´Ik vertelde het mijn collega. Voor hem was het geen nieuws, hij wist dat het een succes zou zijn. Hij adviseerde mij van twaalf naar zes trucs te gaan en aan mijn presentatie en verhaal te werken. Dat heb ik gedaan. Het heeft mijn goochelen een andere wending gegeven. Mede dankzij deze tip ben ik vijf keer kampioen geworden. Technisch ben ik zeker niet beter dan de rest, maar ik ben een vent die meer dan alleen trucs laat zien.´
´Het verhaal eromheen is minstens zo belangrijk. In mijn voorstelling Nico met z´n kliko goochel ik met troep in de vuilnisbak, uitgedost als zwerver. Zo levensecht dat op verschillende locaties beveiligers naar mij toe kwamen om mij van het terrein te schoppen. Het is mijn meest succesvolle act, elk jaar voer ik die uit tijdens de schoonmaakactie Lentekriebels in de stad. Dan ga ik van locatie naar locatie.´
Door de coronapandemie gaat alles anders natuurlijk. ´We hebben mazzel. Mijn vrouw heeft een goede baan (directeur van samenwerkingsschool De Leenstertil) en ik geef niks uit. Er is bijna geen activiteit doorgegaan en dat blijft voorlopig zo. Vlak voor de zomervakantie gingen de scholen weer open en had ik een korte periode veel optredens. Scholen wilden nog een leuk afscheid voor de kinderen. Ik trad per klas op, soms elf optredens op één school. Na afloop was ik kapot.´
´Op scholen treed ik het meeste op. Vroeger ook veel in bibliotheken, maar die zijn kapot bezuinigd. Ik word ouder en probeer mij een beetje te beperken tot het Noorden. Optreden in Terneuzen of Heerlen, daar heb ik niet zoveel zin meer in. Als het een goede klus is, doe ik het, maar ik maak er geen reclame voor.´
Je wordt nooit zo beroemd als Hans Klok, maar de vraag is of je dat wilt
´De trucs verzin ik zelf, over sommige denk ik maandenlang. Aankopen van dure trucs doe ik niet. Dat verdien je nooit terug. En zowel zakelijk als privé is mijn uitgangspunt: je kunt alleen uitgeven wat je hebt. We hebben nooit schulden en zakelijk gezien is het bedrijf hartstikke gezond. Het nadeel is dat je nooit zo beroemd wordt als Hans Klok, maar de vraag is of je dat wilt. Eerlijk gezegd niet. Dat er in je privéleven om de vijf minuten iemand naar je toe komt voor een handtekening of om met je te praten, ik moet er niet aan denken.´
´Steeds dezelfde voorstelling geven, verveelt me nooit. Het gaat mij niet om het trucje, het gaat om de kinderen in het publiek. Die lol laten beleven. Ik kan een verhaal iedere keer weer vertellen alsof het de eerste keer is dat ik het doe. Al is het ook de honderdste keer. Elke keer weer probeer ik het verhaal nóg beter te maken.´
Acteur Frank Groothof is zijn idool. ´Voor mij is hij de held in het theater. Hij wordt kind op het toneel en neemt kinderen serieus. Wordt één met ze. En zet net als ik geen gek stemmetje op zoals zoveel anderen doen als ze iets tegen kinderen zeggen.´
‘Sterker nog, als Nico doe ik soms boos of bot tegen kinderen. Volwassenen begrijpen dat niet, die denken dat je scheldt. Kinderen lopen intussen met een big smile rond, die snappen dat het toneel is. Zij zijn fantasierijker dan volwassenen.´
Een jaar of zeven wonen Simone en hij in Warfhuizen. ´We hebben tien jaar in Aduard gewoond en fietsten hier in de omgeving. Achter het raam hing een papiertje met te koop en een 06-nummer. We keken rond en zagen het prachtige uitzicht. Twee dagen later hebben we het gekocht. Er wonen zoveel creatieve mensen in Warfhuizen, dat is ongekend. We zijn blij dat we hier terecht zijn gekomen.´