De Hoofdstraat in Kloosterburen is geen Kalverstraat, zegt IJme Woensdregt (57). Zijn antiquariaat Bij tij en ontij, gevestigd in een rijksmonument, drijft vooral op onlineverkoop. ´Maar zonder de winkel zou ik niet kunnen. Als ik de afgelopen dertien jaar alleen maar pakketjes had gemaakt zonder iemand te zien, was ik inmiddels gek geweest. Nu maak je een praatje met klanten die de boeken met eigen ogen willen zien.´
Maar dat was aanvankelijk niet de bedoeling, een magazijn voor de boeken zou het worden. ´Toen Nicolette en ik nog aan het schilderen waren, kwamen er al mensen rondsnuffelen. Daarop besloten we er een winkel van te maken. Geen moment spijt van gehad.´
Veertigduizend tweedehandsboeken biedt hij te koop aan, in alle genres en van alle tijden. Vaak afkomstig uit nalatenschappen of van mensen die kleiner gaan wonen. ´In negen van de tien keer betaal ik ervoor. Van de meeste boeken weet ik wat ik ervoor kan geven zodat ik er iets aan overhoud. En anders vraag ik de mensen even te wachten, dan check ik de prijs op internet.´
De naam Bij tij en ontij zag hij op een foldertje staan. ´Bij een foto gemaakt in rotweer, je ziet een mevrouw met paraplu en een meneer met opwaaiende jas. In een hoekje zit een mevrouw fijn een boek te lezen.´
Opvallend, IJme verkoopt niet alleen boeken. ´Je ziet ansichtkaarten en hier en daar een pannetje en potje. Het is bijvangst, anders is het een boekenmassief. Je hebt veel stellen van wie er maar één van boeken houdt. Als ze binnenkomen zie je de andere denken: daar gaan we weer. Die heeft dan ook wat te kijken.´
IJme is zelf een boekenwurm, jast er elke week naar eigen zeggen een paar boeken doorheen. ´Nederlandse literatuur, filosofie en sociologie hebben mijn voorkeur.´ IJme is socioloog en werkte jarenlang als Z-verpleegkundige in gehandicaptenzorg. ´Sociologie komt hier wel van pas: ik weet van niks alles, maar van een heleboel wel wat.´
´In mijn jonge jaren heb ik heel veel rondgezworven in antiquariaten, op zoek naar leuke boeken. Een jaar of twintig heb ik andere dingen gedaan – Nicolet en ik hebben bijvoorbeeld in China gewoond en gewerkt -, maar dit wilde ik altijd. Dertien jaar geleden kwam het ervan.´
Ik weet van niks alles, maar van een heleboel wel wat
China? ´Nicolette kreeg in 1997 het aanbod in China te gaan werken. Ik ging mee, we zijn er tien jaar blijven hangen. Nicolette heeft Chinees gestudeerd en werd de rechterhand van een Nederlandse general manager die daar een fabriek begon. Later werkte ze op de visumafdeling van het consulaat. Ik was in China onder meer flying nurse en verrichtte kwaliteitscontroles voor Nederlandse importeurs. Ik heb mezelf er leren programmeren en ben er websites gaan maken.´ En hoe is zijn Chinees? ´Ik kan de taxichauffeur iets uitleggen en een biertje bestellen…´
Ze kwamen van Leiden, maar willen nooit meer weg uit Kloosterburen. ´Je hebt hier alle ruimte en weinig gelazer, geen grootstedelijke dingen. Moet je als ondernemer in Amsterdam zo´n bord op de stoep plaatsen… Er is veel sociale controle. Dat heeft een negatieve klank, maar ik vind het juist prettig als je elkaar in de gaten houdt.´
´Een van de onze kinderen had bijvoorbeeld toen we hier net woonden het fietsje laten staan op de stoep. We zagen er iemand mee wegrennen. Ik vertel het mijn buurman (kroegeigenaar Arjan Schepers) en die vraagt: ´Hoe laat was het? Ga ik even bellen´. ´s Middags stond het fietsje er weer.´
´En je kunt hier heerlijk wandelen en fietsen. Je loopt het dorp uit en je zit midden tussen de weilanden. Je loopt nog een stief kwartiertje door en zit op de dijk. En daar is niemand meer.´