Manden vlechten, weinig Hogelandsters zullen dit eeuwenoude ambacht onder de knie hebben. Roelof Veenema (77) uit Baflo doet het al meer dan veertig jaar uit hobby.
Thuis heeft hij niet al te veel ruimte, daarom wijkt Roelof elke donderdag uit naar borgterrein Ewsum in Middelstum. In de nieuwe kas kan hij in alle rust van wilgentenen de fraaiste manden maken.
´Op Ewsum kom ik al vanaf 1995. Voor het lesgeven ben ik hier terechtgekomen, langzamerhand is dat minder geworden. Een enkele keer probeer ik mensen die hier dagbesteding volgen nog de kneepjes bij te brengen van dit ambacht.´
Door hem gevlochten manden worden gebruikt op het landgoed. Ook meldt zich sporadisch een liefhebber bij hem voor een exemplaar. ´Ik timmer er verder niet mee aan de weg.´
Manden van wilgentenen zijn niet meer populair, zegt hij. ´Je kunt qua prijs niet concurreren tegen de manden van rotan die uit lagelonenlanden in Azië komen en ten koste gaan van tropisch regenwoud.´
De wilgentenen die Roelof gebruikt komen van het landgoed. ´Wereldwijd zijn er wel 250 verschillende variëteiten, op Ewsum staan 50 wilgensoorten. Wil je witte manden, dan moet je de bast schillen. Daarvoor bind je eerst een bos wilgentenen samen en zet je de onderkant een paar maanden in het water zodat er worteltjes en blaadjes aan komen en de sapstroom op gang komt. De bast haal je er dan makkelijk af.´
´In 1980 werd ik lid van de Wilg en Mand, die het ambacht levend wil houden. Het ging toen ook al verkeerd met de mandenmakers. Er was geen droog brood meer mee te verdienen. Via die stichting heb ik ook demonstraties en cursussen gegeven. Zo ben ik op Ewsum terechtgekomen.´
Roelof laat een multomap zien vol met ontwerpen van manden en aanwijzingen voor cursisten. Variatie genoeg: fietsmanden, aardappelmanden, appelmanden, prullenmanden, tuinmanden, banketbakkersmanden, houtblokkenmanden.
Eendenmanden maakte hij vroeger ook, maar mensen die daar nu om vragen stuurt hij door naar een collega in Lellens die zich daarin gespecialiseerd heeft. Aan de tegenwoordig populaire grafmanden waagt hij zich niet. ´Daarvoor ben je zo ontzettend veel wilgentenen nodig.´
Hoelang is hij met een mand bezig? ´Het hangt ervanaf hoe groot en ingewikkeld de mand is. En aan de vorm van de dag. Met een mand die ik al honderd keer gemaakt heb, is het in drie uur bekeken. Maar als ik iets nieuws maak waarbij ik alles moet uitzoeken, ben ik er in één dag nog niet klaar mee.´
Roelof is gepensioneerd sportleraar. Op basisscholen gaf hij les en een tijdlang leerde hij studenten van de Rijksuniversiteit Groningen zich te bekwamen in jiujitsu.
Hij noemt zichzelf een buitenbeetje, met internet wil hij bijvoorbeeld niks te maken hebben. ´Ik wil mijn tijd niet spenderen aan onzinnige dingen.´