Zo´n 40 jaar bestaat Végé niet meer, maar een lichtbak van de inkooporganisatie van zelfstandige kruideniers siert nog altijd de schuur bij een woning aan de Hoofdstraat in Mensingeweer.
´Het stamt uit de tijd dat mijn man Jan en ik een rijdende winkel hadden. Mijn man is helaas in 2016 overleden´, zegt bewoonster Jantje Schut (82).
Begonnen met de bestelwagen
´We zijn in de jaren zeventig begonnen in Eenrum, eerst met een bestelwagen. Die werd al snel ingewisseld voor een rijdende winkel. In 1981 zijn we verhuisd naar Mensingeweer. We kwamen met de wagen in Mensingeweer, Den Andel, Saaxumhuizen en het buitengebied van Warffum. Op 1 september 2000 zijn we met ons bedrijf gestopt.´
De lichtbak van Végé (VErkoop GEmeenschap) hangt er vooral uit praktische overwegingen nog, zegt Jantje. ´Om hem weg te halen, moet er een elektricien bij en de bak hangt mij niet in de weg. Voor mij heeft die geen emotionele waarde.´
Haar zoon Peter overweegt om de lichtbak in zijn studio (Radio Titanic) te plaatsen.
Arno van der Heyden loopt op een grauwe lentedag over het Westerdijkhornsterpad, tussen Winsum en Bedum. Hij wandelt makkelijk, dat kan bijna niet anders als je een culturele duizendpoot bent.
´Ik was in Winsum bij Martin Noorda voor een shiatsu-massage. Was met de trein gekomen en besloot terug te lopen, normaal draag ik wandelschoenen en een betere jas. Mijn bedoeling was om eerst in Sauwerd de trein te pakken naar Stad. Maar Sauwerd bleek dichterbij dan gedacht. Daarom nam ik de afslag Winsumermeeden. Of ik stap in Bedum op de trein óf loop door naar huis.´
Wacht! Arno ziet het torentje van Westerdijkshorn. Wijzend: ´Daar woont Bas Mulder, al meer dan 20 jaar mijn vaste pianist. Denk dat ik zo nog even bij hem aan ga voor een kop koffie.´ Kortom, van vastomlijnde plannen is geen sprake.
Ik klauterde langs het hek en stak het spoor over, volkomen illegaal
Arno (59) wandelt veel, maar deze plek is nieuw voor hem. ´Prachtig is het hier, zelfs op deze grauwe, saaie dag. Ik loop hier met heel veel plezier, langs al die weidevogels die zich druk maken, bang dat ik hun eieren kom stelen. Er zijn zoveel vogels dat ik dacht: de boeren houden vast rekening met ze.´
Oh, en ook leuk om te vertellen: zijn valse start even buiten Winsum. ´Langs de drukke, saaie provinciale weg lopen leek me niks, dus pakte ik na een blik op de navigatie het weggetje aan de oostkant van het spoor. Dat bleek dood te lopen bij boerderijen. Ik klauterde langs het hek en stak het spoor over, volkomen illegaal natuurlijk.´ Hij doelt op de voormalige overgang in de Voslaan, door ProRail afgesloten na ernstige ongelukken.
Door corona liggen ook de theatervoorstellingen van Arno stil. ´De familievoorstelling Broodkapje en een stuk of zeven geitjes kon helaas niet doorgaan en ook een kleinere variant niet. Ben nu een nieuwe cabaretvoorstelling, zeg maar liedjes en lulproatjes, aan het schrijven: Geen 18 meer. Normaal zou ik al acht voorstellingen achter de rug hebben, maar die zijn verplaatst naar september. Gelukkig vragen ze me aardig vaak voor leuke online presentaties, webinars, zodat mijn inkomsten niet zijn stilgevallen. Maar optreden is leuker, je ontmoet mensen en werkt intensief samen.´
Dus stond er op de kalender ARNOLDLDLDLDLD
´Een voordeel van deze twee gekke jaren is dat je lekker veel tijd hebt om te wandelen. Ik denk al wandelend veel na, verzin teksten en liedjes en spreek het in. Sowieso loop ik anderhalf uur per dag, dat deed ik altijd al. Hoofdzakelijk in Groningen of Drenthe. Mijn favoriet is Schiermonnikoog. Lekker de hele dag langs het strand lopen en aan het eind van de middag terug in het dorp onder genot van een wijntje of biertje uitschrijven wat je verzonnen heb. Man, ik heb prachtig werk!´
´Mijn plan is om in juni – ijs en corona dienende – in Italië van de bron naar de monding van de rivier de Arno te lopen. Van mijn eigen begin- naar eindpunt. De belevenissen verweef ik in mijn voorstelling. De rivier is 240 kilometer lang, elke dag 20, 30 kilometer afleggen met een flinke rugzak moet te doen zijn. Vroeger heb ik ooit met mijn VW-busje aan de oevers van de Arno gelogeerd. Ik hoop echt dat dit avontuur doorgaat, dat we in hoog tempo vaccineren.´
Daar gaat Arno over het Westerdijkhornsterpad richting Stad.
Nu we het toch over zijn naam hebben: zijn achternaam wordt zo vaak fout gespeld, dat Arno zich er niet meer druk om maakt. Het gekke is dat veel mensen ook met zijn voornaam de fout ingaan.
´Hoe vaak ik wel niet Arnold genoemd word… Officieel heet ik Arnoldus Maria, roepnaam Arno. Ben vernoemd naar mijn opa. Ook hij bleef mij halsstarrig Arnold noemen. Op de verjaardagskalender bij mijn ouders op de wc schreef hij zelfs ´LD´ achter mijn naam. Mijn moeder kraste dat dan door, waarna opa de twee letters weer toevoegde.´ Dus stond er na verloop van tijd, aldus Arno, zoiets als ARNOLDLDLDLDLD.
´In 2013 schreef ik een carnavalsnummer over mijn naam, op de wijs van Willempie van André van Duin: Moi Arnold.´
Spontaan zingt Arno op het bruggetje over de Oude Ae een alinea uit het lied (te vinden op YouTube met een geweldig filmpje):
k heb zulfs nog veur de zekerhaid bie moeke informeerd en zai zee ‘Arnold, nee hoor Arno, Arnold da’s verkeerd t is Arno, bist vernuimd noar dij romantiese rivier woarop das doe verwekt bist deur zo’n gaaile gondelier´
Dat laatste is dichterlijke vrijheid, bekent de geboren stadjer lachend. ´Mijn vader woonde tijdens zijn studie in Groningen, mijn ouders gingen vervolgens met mij terug naar Brabant. Mijn middelbareschooltijd bracht ik in Winschoten door, mijn vader had daar een praktijk als chirurg. Uiteindelijk ben ik als enige van de familie in het Noorden blijven hangen.´
Man, ik heb prachtig werk!
´Ik heb een poging tot een studie gedaan, psychologie. Zegge en schrijve één hoorcollege hield ik het vol. Het was helemaal niet leuker dan de middelbare school, wat me verteld was. Daarna werkte ik in de horeca en speelde solo of met bandjes op straat, in binnen- en buitenland. Rond mijn dertigste wist ik eindelijk waar mijn toekomst lag: in het theater.´
´Later heb ik nog op het platteland gewoond. Als stadskind wilde ik daar wel meer van weten. Ik had er zelfs een biologisch moestuintje. Vijf jaar hield ik het vol in Zuidbroek: dit was het toch niet. Het leven in de drukke stad trok me meer.´
Albert en Laura op de zitmaaier, Niels kijkt toe. Hij mag straks weer.
Op de zitmaaier kortwiekt Albert Bouwman zaterdagmiddag voor het eerst dit jaar het gras. Zijn kinderen Niels (7) en Laura (5) zijn beurtelings bijrijder.
Het gras is erg lang, constateert de Ulrumer. ´Vorig jaar herfst ben ik te vroeg gestopt met maaien.´
Rik rent een ronde van pakweg 14 kilometer, in een tempo van 10 à 11 kilometer per uur. Hier is hij bij Noordwolde.
Discipline kan hem niet ontzegd worden. Hardlopen is allesbehalve zijn hobby, toch rent Rik Horst (33) op een winderige aprildag over de Munnekeweg bij Noordwolde. De Bedumer is beroepsbrandweerman.
Hij werkt bij de Brandweer Groningen, afwisselend op de posten Sontweg en Vinkhuizen. ´Bij de brandweer is een goede conditie een vereiste. We beginnen elke 24 uursdienst met individueel sporten en later op de dag doen we dat nog eens met de hele ploeg. Vanwege corona kan dat nu helaas niet.´
Het Pieterpad is in coronatijd populairder dan ooit. Elke dag wagen tientallen tot honderden wandelaars zich op het Hogeland aan één of twee etappes. Zonder uitzondering goedgemutst en genietend van het landschap.
In twee afleveringen zes duo´s en twee solowandelaars die een rustpauze hebben ingelast.Vandaag deel 1.Later deze maand volgt deel 2.
Terwijl een medewerker van aannemings- en grondverzetbedrijf Everts de laatste hand legt aan een welkomstdoek speciaal voor Pieterpadlopers – een initiatief van Promotie Winsum – neemt Sylke plaats op het picknickbankje bij de provinciale weg. Een primeur dus. ´Anders had ik het bankje vanwege de schutkleur waarschijnlijk gemist.´
Sylkes plan: vijf dagen wandelen en dan uitkomen in Schoonloo of Sleen. ´Ik hoop het laatste, dan heb ik er 111 kilometer opzitten.´ Ze is vanochtend in Pieterburen begonnen en eindbestemming op dag één is Klein Garnwerd. ´Het lijkt me leuker om naar het zuiden te lopen omdat je andersom de laatste etappes aflegt in open landschap.´
Eigenlijk is het een wondertje Sylke (32) hier aan te treffen. ´Mijn kraakbeen in mijn knieën is erg slecht. Aan mijn rechterknie ben ik al vier keer geopereerd, aan mijn andere knie ben ik een jaar geleden geholpen. Nu mag ik weer iets doen. Maar of meer dan 100 kilometer lopen een goede actie is, weet ik niet. Ik ben niet van het stilzitten en het Pieterpad is een perfecte activiteit in coronatijd.´
Wie: Gea (links, met zoontje Chris in een draagzak) en Wietske uit Zuidlaren. Waar: Eenrum. Wanneer: vrijdag 26 februari, 12.00 uur.
Met een baby van negen weken
´Het was een spontane actie, laten we het eerste traject van het Pieterpad doen, Pieterburen-Winsum. Kijken of 12 kilometer wandelen te doen is met een baby van negen weken erbij´, vertellen Gea en Wietske, vriendinnen en buurvrouwen.
En het gaat goed, verzekert Gea. ´Na nog geen tien minuten hadden we onze eerste rustpauze al. Omdat Chris begon te huilen heb ik hem gevoed en een schone luier gegeven. Sindsdien slaapt-ie.´
Wie: Moniek (links) uit Den Haag en Fleur uit Ouderkerk aan den IJssel. Waar: Klein Garnwerd. Wanneer: maandag 22 februari, 10.15 uur.
Een hoop lol
Moniek loopt het Pieterpad helemaal, Fleur loopt drie dagen mee, tot Zuidlaren. Het is een dolle boel, de twee vriendinnen lachen wat af. Gisteren hebben ze het traject Pieterburen-Winsum gelopen, vandaag is Groningen het einddoel.
Wie: Robert uit Nunspeet. Waar: Groot Wetsinge. Wanneer: maandag 22 maart, 12.00 uur.
Hangmatje thuis gelaten en dat is maar goed ook
De koffie pruttelt, Robert begint zo aan zijn middaglunch tijdens zijn tweede etappe van het Pieterpad. Aan een verdraaid mooi plekje aan het Reitdiep, waar alleen de wind, weidevogels en heiwerkzaamheden voor de nieuwe hoogspanningsverbinding de stilte doorbreken.
Robert is er voor de rust. ´Ik heb een drukke tijd achter de rug en 1 april begin ik aan een nieuwe baan. Ben even aan het resetten. Dat lukt hier aardig, er is helemaal niks. Ik loop drie etappes, uiteindelijk wil ik het hele Pieterpad lopen. Dat wordt een meerjarenplan.´
Hij overnacht in B&B´s en dat was aanvankelijk niet de bedoeling. ´Ik wilde eerst in een hangmat slapen, onder een tarpje. Het is maar goed dat ik die thuis heb gelaten´, zegt hij rondkijkend, ´er zijn bitter weinig plekken om hem op te hangen.´
Ieder z´n hobby natuurlijk, maar die van Frans Bosma is wel heel opmerkelijk. ´Mijn vriendin (Corinne) noemt het bijzonder en tijdsverspilling. Onze zoon Mick snapt er helemaal niks van. Collega´s, vrienden en kennissen vinden het wel grappig.´
Maar wat is dan in vredesnaam de hobby van de 46-jarige Winsumer? Hij fotografeert plaatsnaamborden. Niet een paar, uiteindelijk wil hij ze allemáál in Nederland – zo´n 2500 – vastleggen. Hij is inmiddels zes jaar bezig en schat in dat hij halverwege is.
´Waarom fotografeer je in vredesnaam plaatsnaambordjes, vragen velen. Ja, waarom niet? Iedereen heeft zijn hobby. Ik vind dit supergaaf om te doen. Je bent lekker bezig en fietsen is goed voor je conditie.´
Er is een gek die precies hetzelfde doet, vertelde mijn neef
´Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel en Flevoland zijn inmiddels compleet. Nu is Noord-Holland aan de beurt. Morgen fiets ik in de omgeving van Amsterdam. Vanmiddag zoek ik de plaatsen rond Amsterdam op en stel dan een route samen van plusminus 100 kilometer. Daar ben ik vaak wel een paar uurtjes mee zoet.´
De route legt Frans af op zijn elektrische fiets, een opvallend oranje QWIC RD10. Die zet hij in Winsum op de fietsendrager. ´Ik vertrek vaak om een uur of zes ´s morgens en kom vroeg in de avond thuis. Het gaat me niet alleen om het fotograferen van de bordjes. Ik heb mijn blik niet op oneindig en geniet zeker van de omgeving. Het is leuk om te fietsen op plekken waar je nog niet eerder ben geweest en je te laten verrassen.´
Hoe is het zover gekomen? ´Nadat ik in 2008 een nieuwe heup kreeg, adviseerde mijn orthopeed mij om te gaan fietsen. Daar vond ik toen geen bal aan. Maar toen ik korte tijd later bij FrieslandCampina in Bedum kwam te werken als kaasmaker, kocht ik een elektrische fiets voor het woon-werkverkeer. Het fietsen begon begon me te bevallen en steeds vaker trok ik eropuit. Omdat ik alles op den duur wel gezien had in Groningen ben ik maar plaatsnaambordjes gaan fotograferen. Toen ik die in Groningen allemaal had, ben ik naar Friesland gegaan. En daarna naar Drenthe.´
Ik heb mijn blik niet op oneindig
´Er is een gek die precies hetzelfde doet, vertelde een neef een jaar of drie geleden. Via Strava heb ik contact met hem gezocht. Het bleek een Nijmegenaar. Ik meldde hem dat we dezelfde maffe hobby hadden. Dat meen je niet!, reageerde hij. Via sociale media hebben we geregeld contact. Hij heeft Nederland bijna compleet en hoeft alleen nog een aantal ontbrekende borden te fotograferen.´
´Zelfs maak ik per provincie fotoboekjes, zonder verdere informatie. De drie noordelijkste provincies heb ik afgerond. Van de andere moet ik de boekjes nog maken. Daar gaat ontzettend veel tijd in zitten.´
En over zes jaar als het project is afgerond? Een verrassend antwoord: ´Dan begin ik opnieuw, maar dan neem ik alle gehuchten mee en wil ik ook informatie bij de foto´s geven. Vaak zijn gehuchten een probleem omdat niet elke gemeente ze voorziet van naambordjes. Staat er geen bordje dan zou ik er iets opvallends kunnen fotograferen.´
Natuurlijk beleeft de Winsumer van alles onderweg. Van het Brabantse dorp Maaskantje, bekend van de comedyserie/films New Kids, wilde hij alvast een foto maken, maar helaas. Het bord bleek – voor de zoveelste keer – gestolen.
En een paar weken geleden kon Frans zijn auto niet terugvinden na een fietstocht in de omgeving van Haren. Strava bood ook geen oplossing want te laat ingeschakeld. ´Talloze rondjes heb ik in Haren gefietst. Een man die zijn huis schilderde vroeg: kerel, wat doe je hier toch de hele tijd?´
In Haren jat toch niemand een kleine Suzuki?
´Het was 1 uur ´s middags en mijn dienst begon om 2 uur. Ik Corinne bellen. Fiets als de sodemieter naar Bedum, adviseerde ze. Daar kwam ik aan in mijn wielerkloffie, tot grote hilariteit van mijn collega´s natuurlijk. Die zaten de boel te stangen, bleven maar beweren dat mijn auto gestolen was. Maar in Haren jat toch niemand een kleine Suzuki? Corinne bracht mij broodjes en kleren, inclusief onderbroek, zodat ik normaal aan het werk kon.´
´De volgende dag zijn we naar Haren gegaan. Ik reed zo naar mijn auto toe, wist precies waar die stond. Zo bijzonder! Sindsdien fiets ik geen ronden meer op dagen dat ik moet werken.´
Frans op een steenworp afstand van de nieuwbouwwijk Munster waar hij met zijn gezin woont.
Joop heeft de kippen brood gegeven. Berend kijkt toe.
Joop van Duinen loopt met een krat brood naar de hertenkamp in Eenrum. Hij is een van de vrijwilligers die bij toerbeurt een week lang de dieren verzorgen.
´Morgen nog en dan zit de week er weer op´, zegt Joop (68). ´Ik heb mij vorig jaar zomer aangemeld na een oproep. Het legertje dierverzorgers vergrijst en de hertenkamp op slot doen, was een van de opties. Dat zou zonde zijn. Sluit je zo´n prachtige voorziening eenmaal, dan komt die nooit meer terug.´
Wat een prachtig gezicht aan de Eenrummerweg in Mensingeweer! Antony Wijk (42) schept samen met zijn 4-jarige zoontje Simon schelpen, ieder in een eigen kruiwagen.
De knutselaars, vanaf links Kate, Rose en (binnen) Lisa.
Uren knutselwerk is er aan voorafgegaan en het resultaat is ernaar. De ramen en vensterbanken van Lisa Douwsma (33) zien er op hun ´paasbest´ uit.
Pasen is sinds kort het thema, daarvoor was het de winter en na 5 april is het de beurt aan de lente. ´Hoe ik dat aanpak, verzin ik als het zover is´, zegt Lisa.
Ruim zes jaar zorgt pedicure Lisa zo jaarrond voor een vrolijke noot in haar straat, de Hunzeweg in Garnwerd.
Er ligt zo´n partij boomstammen dat het lijkt alsof ze een verkooppunt begonnen zijn van haardhout, maar Nico en Janneke Kuipers zijn echt voor zichzelf bezig aan de Lageweg in Bedum. En voor hun kinderen.
